کندل استیک یا نمودار شمعی چیست؟

همان طور که می‌دانید جهت پیش ‌بینی کردن قیمت آینده هر نوع ارز دیجیتال یا سهم، لازم است ابتدا تغییر قیمت را بررسی کرد. برای انجام این کار می‌توانید روند تغییرات قیمت را در یک نمودار مخصوص، مشاهده کنید که بررسی این نمودارها برای پیش بینی روند بازار، تحلیل تکنیکال نام دارد. در حال حاضر نمودارهای زیادی وجود دارد که در این زمینه می‌توان از آن‌ها بهره گرفت اما یکی از بهترین و مطرح ترین گزینه‌های موجود، نمودار شمعی است.

بهتر است بدانید برخی افراد این نمودار را با نام نمودار ژاپنی نیز می‌شناسند. معمولا از نمودار ژاپنی برای توصیف حرکت اوراق بهادار، واحد پول و ابزار مشتقه استفاده می‌کنند و تمام سرمایه گذاران می‌توانند بدون محدودیت از آن بهره بگیرند‌. البته دقت داشته باشید بررسی رفتار نمودارهای شمعی کار هر کسی نیست زیرا به شناخت الگو و دانش کندل شناسی نیاز دارد. بنابراین برای آشنایی بیشتر با این نمودارها پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مطلب همراه ما بمانید.

تاریخچه استفاده از نمودار شمعی

بهتر است بدانید نمودار شمعی ابتدا در قرن هفدهم توسط ژاپنی‌ها جهت تجارت برنج مورد استفاده قرار گرفته و برای اولین بار در سال 1850 توسط یک تاجر برنج ژاپنی در شهر ساکاتا که هوما نام داشت، به وجود آمد.

البته ایده‌های اولیه او طی سال‌ها تجارت اصلاح شده تا در نهایت به سیستم امروزی منجر شده است. ناگفته نماند نموداری که امروزه به عنوان نمودار کندل استیک شناخته شده، در سال 1900 توسط Charles Dow طراحی شده است و ویژگی‌های خاصی دارد.

معرفی نمودار شمعی

نمودار شمعی تقریبا ساختاری شبیه به نمودار خطی دارد اما به دلیل این‌ که فشار فروش یا فشار خرید به صورت بصری نشان داده می‌شود، امکان تشخیص بازه معاملاتی مثبت یا منفی در آن راحت‌تر است. دقت داشته باشید جهت تشکیل این نمودار در هر بازه زمانی که قصد نمایش دادن آن را دارید، به مجموعه‌ای از مقادیر قیمتی احتیاج خواهید داشت.

بهتر است بدانید در نمودار مورد نظر قسمت تو پر و تو خالی شمع، Body یا بدنه نامیده می‌شود. خطوط نازک در پایین و بالای بدنه کندل نیز که نشان دهنده محدوده بیشترین و کمترین قیمت بوده، سایه نام دارد.  

این نمودار به علت طیف گسترده اطلاعات معاملاتی که به کاربران ارائه می‌دهد، تفسیر و خواندن را بسیار آسان‌تر می‌کند. نمودارهای شمعی نسبت به نمودارهای میله‌ای سنتی، کاربرد بیشتری دارند و از این جهت هم بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این نمودار از لحاظ بصری فوق العاده‌تر بوده و کار کردن با آن هم چندان سخت نیست. با کمک این نمودار می‌توانید خیلی راحت عملکرد قیمت بازار مالی را بررسی کنید و معامله‌ای عالی داشته باشید. رابطه میان قیمت بسته شدن و باز شدن، اطلاعات ضروری برای معامله‌ گران به همراه خواهد داشت.

در اصل با کمک این ابزار، معامله گر می‌تواند خیلی سریع روند قیمت را بررسی نماید. اندیکاتور و اسیلاتور در نمودار کندل استیک از جمله ابزارهای مفیدی هستند که با بهره گیری از آن‌ها می‌توانید نمودارهای شمعی را دقیق‌تر تحلیل کنید.

این ابزارها از داده‌ها و اطلاعات کندل‌ها برای محاسبات خود بهره می‌گیرند. سیگنال‌های بازگشتی و واگرایی که در اندیکاتور به دست می‌آید، می‌تواند بدون مشکل توسط الگوهای نمودار شمعی تایید شود. البته اندیکاتورهایی جداگانه هم وجود دارند که جهت تشخیص الگوهای شمعی بر روی نمودار کندل استیک مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این نمودار به طور معمول نبرد میان فروشندگان خرسی و خریداران یک بازار گاوی را در دوره زمانی مشخص، به نمایش می‌گذارد. توجه داشته باشید هر چقدر که قیمت بسته شدن به low کندل نزدیک‌تر باشد یعنی بازار خرسی یا همان قدرت فروشندگان، هر چقدر هم که قیمت بسته شدن کندل به high نزدیک‌تر باشد، نشان از بازار گاوی خواهد بود.

شمع‌های قرمز رنگ در نمودار، فشار فروش و شمع‌های سبز رنگ فشار خرید را نشان می‌دهند. هر اندازه‌ای که کندل‌ها کوتاه باشند، یعنی حرکت قیمت اندک بوده و به صورت تثبیت هستند. هر چقدر هم بدنه کندل اندازه بلندتری داشته باشد، فشار فروش یا خرید شدیدتر است.

شمع‌ها تنها رابطه میان قیمت بسته شدن و باز شدن کندل را به نمایش می‌گذارند و تغییرات قیمت را میان open و close کندل، منعکس نمی‌کنند. low و High هر کندل نیز غیر قابل انکار و واضح بوده اما کندل‌ها قادر نیستند که به شما بگویند کدام اول آمده است. 

نمودار شمعی در یک بازه زمانی مشخص، تغییرات موجود را برای تحلیل گران به نمایش می‌گذارد تا پیش بینی بهتری داشته باشند. 

انواع الگوهای نمودار شمعی

به طور معمول امکان تشکیل الگوهای نمودار شمعی با یک یا چند کندل وجود دارد و این الگوها اغلب برای بیش از 10 دوره زمانی عمل می‌کنند. به همین خاطر تأیید آن‌ها باید سریع در بازه زمانی بعدی شکل گیرد. معمولا از آن جایی که شمع‌ها در نمودار کندل استیک دارای ماهیت کوتاه مدتی هستند، توصیه می‌شود جهت تحلیل حداکثر تا 4 هفته آخر را در نظر داشته باشید. این نمودار دارای الگوهای مختلفی بوده که در ادامه مقاله قصد داریم شما را با انواع آن آشنا کنیم و ویژگی‌های هر کدام را نیز به شکل جداگانه مورد بررسی قرار دهیم. پس همراه ما بمانید.

• الگوی چکش وارونه

الگوی چکش وارونه در نمودار شمعی بعد از روند نزولی ایجاد می‌شود. این الگو نشان دهنده تغییر روند سطوح حمایتی یا بالقوه بوده و سایه بالایی بلند در آن فشار خرید را نشان می‌دهد. با این حال مشخص می‌شود گاوها قادر به حفظ این فشار خرید نبوده‌اند و قیمت‌ها به خوبی از اوج خودشان فاصله گرفته‌اند. 

یک چکش معکوس در این نمودار به دنبال یک شمع بلند سبز یا یک گپ قیمت رو به بالا با حجم معامله نسبتا زیاد می‌تواند به عنوان تأیید تغییر روند نزولی به صعودی عمل نماید. دقت داشته باشید اکثر سرمایه گذارانی که از چنین الگوهایی جهت تحلیل تکنیکال بهره نمی‌گیرند و همچنین برای نگهداری دارایی‌های‌شان سراغ صرافی‌های نامعتبر می‌روند، دچار ضرر می‌شوند.

به‌ همین خاطر نیز توصیه می‌شود در کنار استفاده از این الگوهای مناسب، کار احراز هویت بایننس را هم انجام دهید تا محیطی امن به سرمایه گذاری مشغول شوید و روز به روز سود بیشتری به دست آورید.

•  الگوی فرفره‌‌ای 

شمع‌هایی با سایه پایینی و بالایی بلند که بدنه‌ای کوچک دارند را فرفره می‌نامند. در واقع فرفره‌ها نشان ‌دهنده عدم تصمیم‌ گیری در بازار هستند و مشخص می‌کنند با وجود این که در آن بازه شمع با تغییرات کمی بسته و باز شده، هم فروشندگان و هم خریداران در طول معاملات فعال بوده‌اند و در این زمان قیمت‌ها به شکل قابل توجهی دچار تغییر شده‌اند.

در چنین موقعیتی نیز فروشندگان و خریداران نتوانسته‌اند به چیزی که می‌خواهند برند و نتیجه معاملات به بن‌ بست خورده است. وجود داشتن یک شمع فرفره‌ای در آخر روند، نشان ‌دهنده وقفه، ضعف و یا تغییر احتمالی در روند است.

• الگوی ستاره دنباله‌دار

ستاره دنباله‌دار در نمودار شمعی الگویی بوده که می‌تواند خیلی راحت در یک روند صعودی به وجود آید. این الگو معمولا بالاتر از close شمع قبلی خود باز می‌شود و در ادامه روند تا سطحی فراتر از قیمت قبلی معامله شده است. بعد از آن نزدیک به open خود بسته خواهد شد، از این طریق شمع به دست آمده دارای بدنه کوچک سبز یا قرمز و سایه بالایی بلند است. بعد از یک صعود، توانایی خرس‌ها را جهت کاهش قیمت به نمایش می‌گذارد.

ستاره دنباله‌دار یا ستاره تیر انداز، در واقع الگویی بازگشتی به صورت نزولی بوده که بعد از یک روند صعودی، در موقعیت ستاره شکل می‌گیرد. یک ستاره تیر انداز می‌تواند به راحتی سطح مقاومت یا تغییر روند را مشخص نماید. در نظر داشته باشید جهت نشان دادن قدرت تغییر روند، سایه بالایی بای حداقل 2 برابر طول بدن باشد. تأیید نزولی پس از آن هم می‌تواند به شکل شمعی بلند به رنگ قرمز با حجم معاملاتی بالا باشد.

• الگوی مرد حلق آویز 

یکی دیگر از الگوهای نمودار شمعی که کاربرد بسیار مهمی دارد، الگوی مرد حلق آویز است. این الگوی بازگشتی نزولی می‌تواند سطح مقاومت خیلی سریع مشخص نماید و معمولا بعد از روند صعودی به وجود می‌آید. زمانی که فشار فروش در حال افزایش باشد، الگوی مرد حلق آویز آن را به شما نشان می‌دهد.

سایه بلند پایینی در این الگوی نمودار شمعی تایید می‌کند که فروشندگان قیمت‌ها را در زمان شکل ‌گیری شمع، کم کرده‌اند. حتی در صورتی که گاوها دوباره جایگاه خود را پس بگیرند و قیمت‌ها را تا آخر کار بالا ببرند، ظاهر فشار فروش‌ خود را نشان می‌دهند.

الگوی مرد حلق آویز نمودار شمعی پیش از معامله، به تأیید نیاز دارد و این تایید می‌تواند به شکل گپ قیمت یا یک شمع بلند قرمز با میزان و حجم معامله سنگین، به دست آید. حجم معاملات را می‌توانید خیلی راحت در اندیکاتور حجم، مشاهده کنید. 

•  الگوی چکش

چکش‌ها از سایه‌های پایینی بلند و بدنه‌ای کوچک برخوردار هستند و سایه‌های بالایی خیلی کوتاهی دارند. این الگوی بازگشتی صعودی بعد از یک روند نزولی به وجود می‌آید و می‌تواند سطوح مقاومتی یا حمایتی را هم مشخص کند. سایه بلند الگوی چکش نشان دهنده کاهش قیمت‌ها در طول بازه زمانی توسط فروشندگان است.

تشکیل کندل چکش شاید برای تغییر روند، تقریبا کافی به نظر برسد اما فراموش نکنید که به تایید بیشتری احتیاج دارند. در اصل باید سایه چکش بیشتر از طول بدنه باشد. این الگو شان می‌دهد که تعداد بالایی فروشنده باقی مانده‌ و اوج عرضه را هم مشخص می‌کند.

الگوهای نمودار شمعی اغلب از چند کندل یا شمع تشکیل می‌شوند و هر الگو دارای ویژگی به خصوصی است.

• الگوی پوشاننده 

این الگو در نمودار شمعی با استفاده از 2 شمع تشکیل می‌شود که اولی باید یک کندل به رنگ قرمز و دومی یک کندل به رنگ سبز باشد. دقت داشته باشید اندازه کندل اول خیلی مهم نیست اما نه در حدی باشد که خیلی راحت بلعیده شود. بدنه کندل دوم نیز هر چقدر بزرگتر باشد، قدرت صعودی بیشتری خواهد شد. 

بدنه کندل سبز دوم باید به گونه‌ای باشد که بدنه شمع قرمز قبلی را به طور کامل بپوشاند و در حالت مطلوب سایه‌ها را هم در بر بگیرد. با این که فشار فروش موجب باز شدن شمع دوم زیر close شمع قبلی می‌شود، اما خریداران بعد از باز شدن شمع وارد عمل می‌شوند و قیمت‌ها را به بالاتر از open شمع قبلی می‌رسانند.

نکات مهم مربوط به قیمت 

• دقت داشته باشید پایین یا بالای بدنه نمودار شمعی، با توجه به این که قیمت یک دارایی در طول هر بازه زمانی پایین‌تر یا بالاتر حرکت کند، قیمت open یا باز شدن را به نمایش می‌گذارد.
• در صورتی که روند قیمت رو به افزایش باشد و شمع بالاتر از قیمت باز شدن بسته شود، قیمت open شمع در پایین بدنه مشخص می‌شود و کندل نیز در بالا بسته خواهد شد.‌ 
• اگر روند قیمت به صورت نزولی باشد و شمع پایین‌تر از باز شدن آن بسته شود، باز شدن به عنوان بالای کندل و بسته شدن در پایین آن مشخص می‌شود.  
• حداکثر قیمت هر سهم در بازه زمانی  مشخص با سایه بالایی شمع مشخص خواهد شد.
• در صورتی که قیمت باز شدن یا بسته شدن شمع با بالاترین قیمت برابر باشد، هیچ سایه بالایی در آن وجود نخواهد داشت.
• در نمودار شمعی شما می‌توانید خیلی سریع جهت حرکت قیمت در طول بازه زمانی شمع را با توجه به موقعیت و رنگ کندل‌ها رصد نمایید.
• فاصله میان high و low شمع در واقع محدوده‌ای بوده که قیمت در طول بازه زمانی حرکت نموده و محدوده هر شمع با کم کردن قیمت پایین از قیمت بالا محاسبه خواهد شد.
• حداقل قیمت در طی هر بازه زمانی با سایه پایین در زیر بدنه نشان داده خواهد شد. اگر نقطه بسته یا باز شدن شمع با کمترین قیمت برابر بود، یعنی هیچ سایه‌ای وجود ندارد.
• هنگامی که دوره زمانی شمع به پایان برسد، آخرین قیمت همان قیمت بسته شدن بوده و در این حین شمع تکمیل می‌شود و یک شمع جدید شروع به شکل ‌گیری می‌نماید.
• Close نیز آخرین قیمت معامله شده در طول شمع بوده که در پایین بدنه یک شمع قرمز و در بالای بدنه یک شمع سبز مشخص است.
• اگر ارزش سهم در دوره‌ای از قیمت اولیه خود بیشتر شود، شمع بالاتر از قیمت باز شدن، بسته خواهد شد و در این زمان یک شمع سبز رنگ یا تو خالی خواهید داشت. 
• در نمودار شمعی بالای بدنه نشان دهنده قیمت بسته شدن و پایین بدنه نشان دهنده قیمت باز شدن است.
• در صورتی که قیمت سهم پایین‌تر از قیمت افتتاحیه بسته شود، یک شمع به رنگ سیاه یا قرمز تشکیل می‌شود که پایین بدنه قیمت بسته شدن و بالای بدنه، قیمت باز شدن آن شمع را نشان خواهد داد.
• یک شمع که در حال شکل ‌گیری است، دائماً با حرکت قیمت تغییر پیدا می‌کند. قیمت باز شدن تا زمانی که کندل تکمیل شود، ثابت خواهد ماند اما قیمت‌های بالا و پایین تغییر می‌کنند.
• امکان تغییر رنگ در حین تشکیل شمع نیز وجود دارد و ممکن است شمع از سبز به قرمز تغییر پیدا کند.

نمودار شمعی می‌تواند اطلاعات نسبتاً دقیقی در اختیارتان قرار دهد اما بهتر است همیشه از چند گزینه مختلف بهره بگیرید.

سخن پایانی

همان طور که تا این بخش از مقاله متوجه شدید نمودار شمعی یک راه آسان جهت بررسی روند حرکت قیمت ارزهای مختلف در طول یک تایم فریم مشخص به معامله گران می‌دهد و معامله گران می‌توانند خیلی راحت بر این اساس پیش بینی دقیق‌تری از بازار مالی داشته باشند. البته با این که الگوهای شمعی نشان دهنده تغییرات روند قیمت هستند اما برای رسیدن به نقطه‌های دقیق ورود یا خروج از بازار نباید فقط به سیگنال‌های به دست آمده از آن‌ها اکتفا کنید. از این رو بهتر است بدانید با عضویت در پرمیوم تریدینگ امکان یادگیری مهارت‌های تخصصی زیادی در این زمینه وجود دارد.