آیا خرید و فروش بیت کوین جرم است؟

یکی از سودآورترین معاملات در بازار ارز دیجیتال خرید و فروش بیت کوین است. این سکه کریپتویی در سال 2009 به بازار معرفی شد و مفهوم سیستم مالی غیر متمرکز را به جهان معرفی کرد. همچون سایر ارزهای دیجیتال معاملات این سکه نیز خارج از کنترل و نظارت سازمان های مالیاتی، دولت ها، بانک ها و سایر نهادهای تنظیم کننده بازار انجام می شود. این امر موجب شده بسیاری از سرمایه گذاران درباره اینکه می توانند از بیت کوین به طور قانونی استفاده کنند یا خیر تردید داشته باشند.

در واقع باید گفت اینکه بتوانید به صورت قانونی به خرید و فروش بیت کوین بپردازید یا خیر به کشوری که در آن سکونت دارید یا تجارت می کنید بستگی دارد. در این مقاله وضعیت قانونی بیت کوین در نقاط مختلف دنیا را با هم مرور می کنیم.

تجارت با بیت کوین و نظارت های قانونی

کشورهایی که در آنها خرید و فروش بیت کوین قانونی است

کاربران می تواند در نقاط مختلف دنیا به صورت ناشناس به خرید و فروش بیت کوین بپردازند. این واقعیت نگرانی هایی را برای دولت ها در رابطه با مسائل ارزی به وجود می آورد. رویکردهای دولتمردان در کشورهای مختلف در رابطه با این نگرانی ها متفاوت است. در برخی از کشورها قانونگذاران و مقامات به دلیل عدم امکان کنترل و احتمال وجود روابط غیرقانونی از استفاده از آن حمایت نمی کنند، یا آن را غیرقانونی اعلام می کنند. برخی دیگر نیز به منظور کاهش استفاده از این ارزها، تحت عنوان مبارزه با پولشویی و مقابله با تامین مالی تروریسم مقرراتی را در کشورشان وضع کرده اند.

کتابخانه کنگره LOC  برای مشخص شدن موضع کشورهای مختلف در برابر خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به صورت دوره ای بررسی هایی را انجام می دهد. بر طبق تحقیقات این کتابخانه در تاریخ نوامبر 2021، دولت های 103 کشور به آژانس های نظارتی مالی خود اعلام کرده اند که باید قوانینی را برای موسسات مالی که در رابطه با ارزهای دیجیتال فعالیت میکنند  و همچنین استفاده از آنها در AML/CFT ایجاد کنند.

براساس داده های LOC کشورهای بسیاری نیز خرید و فروش بیت کوین و استفاده از ارزهای دیجیتال را قانونی اعلام کرده اند. در ادامه با برخی از کشورهایی که این تجارت را قانونی اعلام کرده اند، آشنا می شویم.

قانونی شدن بیت کوین

ایالات متحده آمریکا

شبکه اجرای جرایم مالی وزارت خزانه داری ایالات متحده، FinCEN، از سال 2013 دستورالعمل هایی را برای خرید و فروش بیت کوین صادر کرده است. از نظر وزارت خزانه داری آمریکا بیت کوین یک ارز قابل تبدیل به ارزش معادل در ارز فیات است. همچنین میتوان آن را ارزی دانست که می تواند به عنوان جایگزینی برای ارز فیات عمل کند.

هر نهاد و سازمانی که به خرید و فروش بیت کوین و مدیریت آن اشتغال داشته باشد، مشمول قوانین مشاغل خدمات پولی یا    MSB  قرار می گیرد. بر طبق این قوانین تجارت ارزهای دیجیتال مشمول قانون اسرار بانکی است و فعالان آن باید به عضویت خزانه داری ایالات متحده آمریکا درآمده باشند. همچنین معامله کننده موظف به تسلیم گزارش تراکنش هایی با مبلغ بالای 10000 دلار می باشند.

همچنین پیرامون خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال مقرراتی برای موسسات مالی و غیر مالی توسط  FinCEN وضع خواهد شد. هدف این مقررات حفظ اولویت های ملی از طریق ردیابی و گزارش تراکنش ها و فعالیت های مرتبط با ارزهای دیجیتال است. به این ترتیب بانک ها، صرافی‌های ارزهای دیجیتال و سایر سازمان های وابسته ملزم به گزارش تراکنش ها و فعالیت های مشکوک می باشند. به این ترتیب FinCEN می تواند جرایم مالی و فعالیت های غیرقانونی صورت گرفته از طریق ارزهای کریپتو را مورد بررسی قرار دهد.

کنترل تراکنش های انجام شده با بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال

اتحادیه اروپا

در کشورهای عضو اتحادیه اروپا خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به عنوان دارایی های کریپتویی به رسمیت شناخته شده و مورد استفاده قرار می گیرند. با این وجود، همچنان این ارزها فعالیت خود را بدون نظارت و کنترل سازمان بانکداری اروپا، مرجع تنظیم کننده ارز در اتحادیه، ادامه می دهند. به همین دلیل استفاده از آنها از نظر این سازمان کاملا قابل اعتماد و بدون ریسک نیست.

در سال 2020، کمیسیون اروپا به منظور نظارت و تنظیم این دارایی ها طرحی را آماده و به آژانس های اتحادیه ارائه کرد. این طرح که از طرف تعداد زیادی از این آژانس ها مورد تایید قرار گرفت، به منظور حفظ چارچوب های نظارتی مالی و یکسان شدن شرایط مالی در سراسر اتحادیه اروپا ایجاد شده است. از طرف دیگر این طرح موجب می شود تمام افراد به ارزهای کریپتویی دسترسی داشته و بتوانند بدون نگرانی های کلاهبرداری و پولشویی به تجارت با آنها بپردازند.

کانادا

کانادا نسبت به خرید و فروش بیت کوین مواضع مثبتی از خود نشان داده است. به طوریکه بیت کوین ایالات متحده را به عنوان یک کالای تجاری پذیرفته و برای آن مالیات قرار داده است. هرگونه فعالیت اقتصادی با بیت کوین و کسب درآمد با آن شامل قوانین کسب و کار خدمات پولی محسوب شده و باید به سیستم های نظارتی برای پرداخت مالیات گزارش شوند. به این ترتیب این فعالیت ها تحت نظارت قوانین مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم خواهند بود. صرافی های ارز دیجیتال باید در سازمان FINTRAC کانادا ثبت نام نموده و هرگونه تراکنش مشکوک را به آنها گزارش کنند.

نظارت بر فعالیت های بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال

استرالیا

اداره مالیات استرالیا نیز درباره خرید و فروش بیت کوین رویکردی مشابه با کانادا اتخاذ کرده است. این کشور بیت کوین را یک دارایی مالی با ارزش اعلام کرده و آن را مشمول قوانین مالیاتی می داند.

السالوادور

السالوادور را می توان تنها کشوری در جهان معرفی کرد که خرید و فروش بیت کوین را به عنوان ارز قانونی خود دانسته است. در ژوئن 2021، کنگره این کشور با خواسته رئیس جمهور کشور برای پذیرفتن بیت کوین به عنوان یک روش پرداخت به طور رسمی موافقت نمود.

کشورهای دیگری نیز خرید و فروش بیت کوین را قانونی اعلام کرده اند. این کشورها به کاربران و متقاضیان اجازه استفاده از بیت کوین در تراکنش ها را داده اند و مقرراتی را برای آن وضع کرده اند. برخی از این کشورها عبارتند از دانمارک، فرانسه، آلمان، ایسلند، ژاپن، مکزیک، اسپانیا و همچنین انگلستان.

کشورهایی که خرید و فروش بیت کوین در آنها غیرقانونی است

اگرچه خرید و فروش بیت کوین در بسیاری از نقاط جهان پذیرفته شده، اما همچنان کشورهایی وجود دارند که نسبت به نوسانات و ماهیت غیرمتمرکز آن با احتیاط برخورد می کنند. برخی از این کشور ها این ارزها را برای سیستم پولی کنونی خود یک تهدید بر می شمارند. آنها از اینکه این ارزها برای پشتیبانی از فعالیت های غیرقانونی همچون قاچاق مواد مخدر، پولشویی و تروریسم بکار گرفته شوند ابراز نگرانی می کنند. به همین خاطر برخی از این کشورها استفاده ازً ارز دیجیتال را ممنوع اعلام کرده اند. برخی دیگر نیز حتی از هر گونه حمایت بانکی و سیستم های مالی ضروری برای تجارت و استفاده از آن اجتناب کرده اند.

برخورد با متخلفین ارزهای دیجیتال

 وضعیت تجارت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال در ایران

خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال در ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای دیگر همچنان به صورت رسمی قانونی اعلام نشده است. با این وجود انجام معاملات با آنها و سرمایه گذاری روی آنها نیز غیرقانونی اعلام نشده است. در ایران دولت پروسه و طرح قانون گذاری در مورد ارزهای رمزنگاری شده را در دستور کار مجلس قرار داده است. اما همچنان لایحه‌ای در این رابطه به تصویب نرسیده است.

با این حال در صورت مشاهده کلاهبرداری، هک و سایر اقدامات خرابکارانه در حوزه ارزهای دیجیتال قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران به شدت با متخلفان برخورد خواهد کرد. برخی از جرایم مرتبط با ارزهای دیجیتال و اقدام درباره آنها در حوزه فعالیت های سپاه پاسداران قرار گرفته است. در موارد دیگر نیز  وظیفه برخورد و مجازات متخلفان از سوی قوه قضاییه بر عهده نیروی های انتظامی گذاشته شده است.

فعالیت قانونی بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال

کلام آخر

همانطور که گفته شد همچنان در ایران برای خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال قانون خاصی به تصویب نرسیده است. با این حال صرافی های ارز دیجیتال در ایران به صورت قانونی فعالیت داشته و حتی در حدود 5 درصد از استخراج رمز ارزها در ایران صورت گرفته است. از این رو سرمایه گذاران می توانند با خیال آسوده از این ارزها استفاده کنند و به کسب درآمد با آنها بپردازند.