دفتر کل توزیع شده (DLT) چیست؟

همه چیز درباره دفتر کل توزیع شده (DLT) 

عصر دیجیتال و توسعه فناوری‌های نوین باعث ایجاد تغییرات چشمگیری در اقتصاد جهانی و نظام بانکی شده است. از جمله فناوری‌هایی که در این حوزه به وجود آمده است، تکنولوژی دفتر کل توزیع شده یا به اختصار DLT یکی از مهم‌ترین آن‌هاست. DLT به‌عنوان یک نوع از فناوری‌های زنجیره‌بندی برخورداری‌های بر پایه بلاک‌چین به‌شمار می‌آید و توانسته‌است در حوزه‌های گوناگون از جمله بانکداری، مالی، حمل و نقل، سلامت و غیره، تحولات زیادی را به‌وجود آورده‌ و امکانات جدیدی را به ارمغان آورد.

دفتر کل توزیع شده (DLT) که به عنوان Distributed Ledger Technology شناخته می‌شود، یک فناوری مبتنی بر بلاکچین است که برای ثبت، تأیید و تبادل معاملات از طریق شبکه‌های رمزنگاری شده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فناوری مختص به صورت یک کتاب‌دفتر یا سیستم ثبت رکوردهای معاملاتی (مانند تراکنش‌ها، قراردادها و اطلاعات دیگر) بوده و به صورت متمرکز یا تماماً متمرکز عمل نمی‌کند.

برخلاف سنتی کتاب‌دفترهای مرکزی، DLT توسط یک شبکه از کامپیوترها یا دستگاه‌های مشارکت‌کننده (معمولاً نودها یا گره‌ها) که در سراسر جهان پخش شده‌اند، اداره می‌شود. این گره‌ها با یکدیگر به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم ارتباط برقرار می‌کنند و اطلاعات را تبادل می‌کنند.

از مزایای اصلی DLT می‌توان به اطمینان، امنیت، شفافیت و عدم وابستگی به شخص یا نهاد مرکزی اشاره کرد. با توجه به اینکه اطلاعات بر روی تمام گره‌ها تکثیر می‌شود و هیچ یک از آن‌ها نمی‌تواند به‌تنهایی دفتر کل را تغییر دهد، امکان تقلب یا تغییر اطلاعات بدون توافق کل شبکه به شدت کاهش می‌یابد.

DLT به‌معنای دفتر کل توزیع شده است و به‌عنوان یک مفهوم کلی به استفاده از فناوری‌های زنجیره‌بندی برخورداری‌ها اشاره دارد. این فناوری به‌صورت توزیع‌شده و غیرمتمرکز عمل می‌کند و به اشتراک‌گذاری و ذخیره‌سازی اطلاعات در یک شبکه بزرگ از کامپیوترها می‌پردازد. در این شبکه، هر کامپیوتر (یا نود) به‌عنوان یک بلاک در زنجیره به‌نام "بلاک‌چین" شناخته می‌شود و اطلاعات به‌صورت پایدار و غیرقابل تغییر ذخیره می‌شوند.

بلاکچین یکی از معروف‌ترین انواع DLT است که تراکنش‌ها در بلوک‌ها ذخیره می‌شوند و بلاک‌ها به‌صورت زنجیره‌ای مرتبط با یکدیگر قرار می‌گیرند. اما DLT به صورت عمومی می‌تواند شامل سایر فناوری‌های مبتنی بر بلاکچین مانند حسابداری موزون (Holochain)، بلاک‌داده‌ها (BlockDAGs) و غیره باشد.

مزایای DLT:

1. امنیت: بلاک‌چین‌ها به‌دلیل ماهیت توزیع‌شده‌شان دارای سطح بالایی از امنیت هستند. اطلاعات در هر بلاک به صورت رمزنگاری‌شده‌ای ذخیره می‌شوند و به‌راحتی تغییر نمی‌کنند، بنابراین تلاش برای تغییر اطلاعات بسیار سخت و گاهاً ناممکن است.

2. شفافیت: تمامی اعمال انجام‌شده در DLT در بلاک‌های مختلف ثبت و به صورت عمومی در دسترس هستند. این امر به کاربران اعتماد بیشتری به سیستم می‌دهد و فرصت تقلب را کاهش می‌دهد.

3. غیرمتمرکز: در DLT، کنترل بر اطلاعات بر روی یک نهاد متمرکز وجود ندارد و تصمیم‌گیری‌ها به‌طور توافقی توسط اعضای شبکه انجام می‌شود. این باعث می‌شود تا احتمال نقض امنیت کاهش یابد و همچنین به دنبال رفاه اجتماعی بیشتر باشد.

کاربردها:

1. انتقال وجه و پرداخت‌ها: DLT می‌تواند فرایند انتقال وجه و پرداخت‌های مالی را سریعتر، ارزان‌تر و امن‌تر کند.

2. بیت‌کوین و ارزهای رمزنگاری‌شده: بلاک‌چین اولیه بیت‌کوین به‌عنوان اولین ارز دیجیتالی، از DLT بهره‌گرفته است. امروزه ارزهای رمزنگاری‌شده مختلفی از این تکنولوژی استفاده می‌کنند.

3. هویت دیجیتال: DLT می‌تواند برای مدیریت هویت دیجیتال افراد و سازمان‌ها استفاده شود و امکان به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات بدون نیاز به واسطه را فراهم می‌کند.

4. مدیریت زنجیره تامین: از DLT می‌توان در مدیریت و رصد زنجیره تامین استفاده کرد تا اطلاعات مربوط به تولید و توزیع محصولات به‌طور شفاف و دقیق ردیابی شوند.

معایب بلاک چین :

بلاک‌چین یک تکنولوژی نوآورانه است که از آنجایی که به دلیل محبوبیت بالا و کاربردهای گسترده‌ای که دارد، نقدها و معایبی نیز به همراه دارد. در زیر برخی از معایب بلاک‌چین آورده شده‌اند:

1. مقیاس‌پذیری: یکی از اصلی‌ترین چالش‌های بلاک‌چین، مقیاس‌پذیری آن است. هر بلاک‌چین معمولی نیاز به کپی و ذخیره کل تاریخچه تراکنش‌ها در همه گره‌ها دارد که باعث می‌شود حجم داده بلاک‌چین به سرعت افزایش پیدا کند. این امر می‌تواند محدودیت‌ها و اختلالاتی در عملکرد بلاک‌چین ایجاد کند.

2. کندی عملیات: زمانی که شبکه بلاک‌چین شلوغ می‌شود و تعداد زیادی تراکنش در صف انتظار قرار می‌گیرند، تایید تراکنش‌ها زمان بیشتری می‌برد. این می‌تواند منجر به کندی عملیات و کاهش سرعت تراکنش‌ها در شبکه شود.

3. هزینه تراکنش‌ها: هزینه تراکنش‌ها در برخی بلاک‌چین‌ها می‌تواند نسبتاً بالا باشد. برای انجام تراکنش‌ها، کاربران می‌توانند هزینه‌های اضافی پرداخت کنند تا تراکنش‌هایشان در اولویت قرار بگیرند.

4. افتراق‌پذیری: اگر یک حمله کامپیوتری اتفاق بیفتد و بیش از ۵۱ درصد از قدرت محاسباتی شبکه بلاک‌چین را در اختیار یک شخص یا گروه قرار بدهد، می‌توانند کنترل تراکنش‌ها را به دست بگیرند و داده‌های جعلی را به بلاک‌چین اضافه کنند. این موضوع افتراق‌پذیری نامیده می‌شود و از نقاط ضعف امنیتی بلاک‌چین است.

5. ارتباط با دنیای خارج از بلاک‌چین: ارتباط بین بلاک‌چین و دنیای خارج از آن ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. برای معاملاتی که به اطلاعات خارجی وابسته هستند، ممکن است نیاز به تأیید اطلاعات از منابع خارجی داشته باشید، که ممکن است باعث ایجاد ابهامات و تعارضات در برخی موارد شود.

6. از دست رفتن کلید خصوصی: اگر کاربر کلید خصوصی خود را از دست بدهد یا فراموش کند، دسترسی به اموال خود در بلاک‌چین را از دست می‌دهد و این امر غیرقابل بازگشت است.

7. مصرف انرژی: برخی از بلاک‌چین‌ها ممکن است مصرف انرژی بالایی داشته باشند که می‌تواند باعث آسیب به محیط زیست شود و همچنین هزینه‌های مرتبط با انرژی را افزایش دهد.

همانطور که مشاهده می‌شود، بلاک‌چین همچنان دارای چالش‌ها و مسائلی است که نیازمند توجه و بهبودات مستمر هستند. با این حال، تحولات و بهبودات در این فناوری ممکن است در آینده به مرور این معایب را تا حدودی تسکین دهد.

نتیجه‌گیری:

فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT) به‌عنوان یکی از نوآوری‌های اساسی در دنیای دیجیتال معرفی شده است و به‌طور گسترده در بسیاری از حوزه‌ها کاربرد دارد. با توجه به مزایا و کاربردهای گوناگون این فناوری، انتظار می‌رود که در آینده، نقش بسیار مهمی در بهبود روند تراکنش‌ها و ایجاد تغییرات انقلابی در صنایع مختلف ایفا کند. هرچند که ممکن است چالش‌ها و موانعی نیز بر سر راه پیشرفت این فناوری وجود داشته باشد، اما امیدواریم که با تلاش و پشتکار صنعت‌گران و پژوهشگران، این فناوری بتواند به اندازه‌ای بزرگ تبدیل به واقعیت شود.